Legislative Developments

N. 5197/2025 (ΦΕΚ Α΄76): Τροποποιήσεις σε Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, Ποινικής Δικονομίας και Κώδικα Συμβολαιογράφων – Ρυθμίσεις σχετικά με  τα πολεοδομικά κίνητρα του ΝΟΚ και την κτηματολογική διαμεσολάβηση

Στις 16 Μαΐου 2025 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α΄ 76)  ο ν. 5197/2025 με τίτλο «Παρεμβάσεις στο νομοθετικό πλαίσιο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών, στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών και στον Κώδικα Συμβολαιογράφων και λοιπές διατάξεις».

Ο νόμος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τροποποιήσεις   του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του Κώδικα Συμβολαιογράφων και ρυθμίσεις που αφορούν τα πολεοδομικά κίνητρα του ΝΟΚ, την κτηματολογική διαμεσολάβηση.

Ειδικότερα, οι τροποποιήσεις σχετικές με το αντικείμενο δράσης μας:

1.⁠ ⁠Διατάξεις για την εκδίκαση ακυρωτικών διαφορών και διαφορών ουσίας – τροποποίηση ν. 702/1977, ν. 1406/1983  και Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (άρθρα 27-30):

Προς το σκοπό της ενιαίας αντιμετώπισης συναφών υποθέσεων, στο ν. 5197/2025 διαλαμβάνονται ορισμένες συμπληρωματικές δικονομικές διατάξεις, κατόπιν της μεταφοράς ύλης που επέφερε στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια o ν. 5172/2025 (Α’ 10).  

Περαιτέρω, στο άρθρο 30 του ν. 5197/2025, τροποποιείται η διαδικασία έκδοσης διαταγής πληρωμής, με στόχο την επιτάχυνση της απονομής της διοικητικής δικαιοσύνης.

Ειδικότερα, τροποποιούνται τα άρθρα 272Β και 272Γ Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, εισάγοντας μια πιο σαφή και απλή διαδικασία, ώστε να καταστεί πιο λειτουργική η ρύθμιση στην πράξη. Ειδικότερα προβλέπεται ότι η κατάθεση της αίτησης για έκδοση διαταγής πληρωμής, εφόσον αρμόδιο για την αξίωση είναι το Διοικητικό Εφετείο, μπορεί να γίνει και στη γραμματεία οποιουδήποτε από τα Διοικητικά Πρωτοδικεία που υπάγονται στην περιφέρειά του και στη συνέχεια, μέσα σε προθεσμία οκτώ (8) ημερών από την κατάθεση, η γραμματεία του Πρωτοδικείου θα διαβιβάζει (οίκοθεν) την αίτηση στη γραμματεία του αρμόδιου Εφετείου.

2.⁠ ⁠Ρυθμίσεις για Συμβολαιογράφους (άρθρα 41–43):

Με τα άρθρα 41, 42 και 43 ν. 5197/2025  αυξάνεται το ανώτατο όριο ηλικίας διορισμού συμβολαιογράφου, ρυθμίζεται η διαδικασία και ο αριθμός θέσεων που θα πληρούνται μέσω διαγωνισμού και προβλέπεται η δυνατότητα μετάθεσης συμβολαιογράφου για λόγους υγείας, δίνοντας ευελιξία σε περιπτώσεις που δικαιολογούνται από σοβαρά προβλήματα υγείας.

3.⁠ ⁠⁠ ⁠Κτηματολογική Διαμεσολάβηση (άρθρο 59):

Το άρθρο 59 του νέου νόμου προβλέπει ειδική ρύθμιση για την υποχρεωτική προσφυγή σε διαμεσολάβηση και τη δυνατότητα εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών αναφορικά με τις αγωγές της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 (κτηματολογικές αγωγές), όταν εναγόμενοι είναι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή το Δημόσιο. Η ρύθμιση ενισχύει τη χρήση της διαμεσολάβησης ως εργαλείου επίλυσης διαφορών, με στόχο τη μείωση των εκκρεμών υποθέσεων και την επιτάχυνση των διαδικασιών διόρθωσης των κτηματολογικών εγγράφων, είτε στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει λόγος αντιδικίας είτε με σκοπό την αποφυγή συμφόρησης των Δικαστηρίων και ταλαιπωρίας του πολίτη, συχνά με αναίτια δέσμευση της περιουσίας του, όπως σχετικώς αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου.

4.⁠ ⁠Πολεοδομικές ρυθμίσεις – τροποποιήσεις ΝΟΚ (άρθρα 66-71):

Με το ν. 5197/2025 καταργούνται επίσης τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις του ΝΟΚ που κρίθηκαν αντισυνταγματικά σύμφωνα με την πρόσφατη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Σημειώνεται ότι στο άρθρο 67 του νέου νόμου προβλέπεται ότι οι οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί με χρήση των καταργούμενων κινήτρων και προσαυξήσεων έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024 και δεν έχουν εκκινήσει, βάσει των αδειών αυτών, οι οικοδομικές εργασίες έως την ημερομηνία αυτή, υλοποιούνται μόνο αν προηγηθεί αναθεώρησή τους για την αφαίρεση των κινήτρων αυτών, με την επιφύλαξη του άρθρου 68 και της παρ. 2 του άρθρου 70 του ίδιου νόμου. Η αναθεώρηση του πρώτου εδαφίου διενεργείται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης αμελλητί και κατά προτεραιότητα έναντι των λοιπών αιτήσεων, χωρίς την καταβολή οποιουδήποτε φόρου, παραβόλου, εισφοράς και κράτησης υπέρ του Δημοσίου ή του Δήμου. Φόροι, παράβολα, εισφορές ή κρατήσεις που καταβλήθηκαν υπέρ του Δημοσίου ή του Δήμου για την έκδοση της αναθεωρούμενης άδειας, κατά το μέρος που αντιστοιχούν στη διαφορά της δόμησης λόγω της αφαίρεσης των κινήτρων και προσαυξήσεων των άρθρων. Σε περίπτωση αναθεώρησης των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί με χρήση των καταργούμενων κινήτρων και προσαυξήσεων, εάν έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, έχουν εκκινήσει οι οικοδομικές εργασίες: α) δεν θίγεται η προ της αναθεώρησης χρήση κινήτρων και προσαυξήσεων, β) δεν επιτρέπεται η επέκταση της χρήσης των κινήτρων διά της αναθεώρησης, εκτός αν η επέκταση δύναται να προσμετρηθεί στα πολεοδομικά μεγέθη, σύμφωνα με τις ισχύουσες, κατά τον χρόνο αναθεώρησης, διατάξεις, και γ) εφαρμόζονται οι ανωτέρω ρυθμίσεις περί μη καταβολής και επιστροφής φόρων, παραβόλων, εισφορών και κρατήσεων. Η τήρηση της προϋπόθεσης εκκίνησης των οικοδομικών εργασιών έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024 ελέγχεται: α) από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης σε περίπτωση αναθεώρησης οικοδομικής αδείας ή αυτεπαγγέλτως ή β) κατόπιν παρατήρησης Ελεγκτή Δόμησης κατά τη διαδικασία ελέγχου του άρθρου 44 του ν. 4495/2017.

‍

‍